Bu kitap, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji (Klinik Psikoloji Modülü) Doktora Programı kapsamında yürütülen doktora tezimde geliştirilen teknolojik programın kullanımına dair kuramsal arka planı, yöntemi ve sonucunu içermektedir. Özellikle Covid-19 pandemisinden sonra teknolojik araçların eğitim sürecinde daha da önem kazanmasıyla birlikte mevcut araştırmanın sanal danışan içeren simülasyonlar kapsamında başta klinik psikoloji alanına olmak üzere bu konuya ilgi duyan tüm disiplinlere ve kişilere katkı sunması umulmaktadır.

Son zamanlarda, teknolojik araçların gelişmesi ve rol yapma, standart hasta gibi geleneksel simülasyon yöntemlerinin bazı kısıtlılıkları sebebi ile yeni bir simülasyon yöntemi olan sanal danışan uygulamalarının gündeme geldiği görülmektedir. Psikoloji alanında sanal gerçeklik içeren teknoloji kullanımının 90’lı yıllara dayandığı, özellikle çeşitli psikolojik rahatsızlıklara yönelik geliştirilen uygulamaların olduğu ve bu uygulamaların günümüzde kanıta-dayalı müdahale yöntemlerinden biri olarak değerlendirildiğini söylemek mümkündür.

Zaman içerisinde ise psikolojik rahatsızlıklara yönelik olan ilginin eğitim alanına da kaydığı ve sanal danışanların ‘doğumu’ ile psikoloji alanındaki sanal gerçeklik çalışmalarında yeni bir boyut kazandığı söylenmektedir. Sanal danışanın birçok uygulama türünü barındıran bir terim olduğunu ve temel olarak teknoloji aracılığı ile iletişim kurulan içeriğe sahip uygulamalar olarak tanımlanmaktadır. Tıp alanı başta olmak üzere çeşitli sağlık disiplinlerinde pratik yapma, eğitim amaçları ile sıklıkla kullanımına rastlansa da psikoloji alanı için aynı şeyi söylemek pek mümkün değildir. Özellikle psikoloji alanına teknolojinin dahil edilmesinin görece geç olduğu ülkemizde bilindiği kadarı ile bu amaç ile geliştirilmiş bir uygulama bulunmamaktadır. Bu nedenle teknolojik bir simülasyonun psikoloji alanına özgü olarak incelenmesi ve ülkemizdeki psikoloji bölümü öğrencilerinde nasıl bir karşılık bulacağı bu kitapta yer alana çalışmanın temel merak kaynağını oluşturmuştur.

Bu merak doğrultusunda pilot bir sanal psikolojik görüşme simülasyon programı geliştirilerek çeşitli açılardan değerlendirilmesi hedeflenmiştir. Özellikle Covid-19 pandemisinden sonra teknolojik araçların eğitim sürecinde daha da önem kazanmasıyla birlikte mevcut araştırmanın sanal danışan içeren simülasyonlar kapsamında başta klinik psikoloji alanına olmak üzere bu konuya ilgi duyan tüm disiplinlere ve kişilere katkı sunması umulmaktadır.

İçindekiler

Yazarın Notu

GİRİŞ

BÖLÜM I

SANAL DANIŞAN UYGULAMALARI

• Kuramsal Zemin
• Tanım
• Türleri/Sınıflandırılması
• Kullanım Deneyimleri

BÖLÜM II

SANAL PROGRAM VE ÖLÇÜME DAİR BİLGİLER

• Tanıtım
• Programı Değerlendiren Öğrencilerin Özellikleri
• Kullanım Deneyiminin Ölçülmesi
• Sistem Kullanılabilirlik Ölçeği
• Sanal Görüşme Simülasyonu Değerlendirme Formu (SGSDF)

BÖLÜM III

KULLANIM DENEYİMİNE İLİŞKİN BULGULAR

• Gerçekçiliğe İlişkin Değerlendirmeler
• Sistemsel Özelliklere Yönelik Değerlendirmeler
• Programa Yönelik Geribildirimler
• Görüşmeci Rolü Deneyimlerine İlişkin Görüşler

​BÖLÜM IV

DEĞERLENDİRME VE SONUÇ

• Öz-yeterlik, Kaygı ve Beceriye Etkisine Hızlı Bakış

KAYNAKÇA