Eğitim Merkezlerinde Ergonominin İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından İncelenmesi ve Örnek Risk Değerlendirmesi

ÖNSÖZ

İş sağlığı ve güvenliği, çalışma yerinde işin yapılması sırasında farklı nedenlerden kaynaklanan sağlığa da hasar verebilecek şartlardan korunmak amacıyla yapılan düzenli ve bilimsel çalışmalardır.

İş sağlığı ve güvenliği yalnızca tehlikeli sınıfta yer alan işletmelerde ve sektörlerde kullanılmamalıdır. Küçük dahi bir risk taşıyan her işletmenin iş sağlığı ve güvenliğini uygulaması gerekmektedir. Bunun sebebi iş sağlığı ve güvenliğinin çalışanların psikolojik bütünlüklerini de incelemesinden kaynaklıdır.

Gerçekleştirilen bu çalışma kapsamında eğitim kurumlarında karşılaşılabilecek olan risklerin erken tespit edilmesi sağlanarak risk derecelerinin düşürülmesi amaçlanmaktadır. Eğitim kurumlarında genel tedbirlerin ve önlemlerin alınmaması sonucunda yaşanabilecek olan muhtemel kazalarda öğrenciler ve çalışanlar yaralanabilir ve hatta ölebilirler. Bu sebeplerden dolayı eğitim kurumlarında acil durum eylem planlarının hazırlanması ve risk değerlendirme çalışmalarının gerçekleştirilmesi büyük önem taşımaktadır.

Eğitim kurumları 26/12/2012 tarihli ve 28509 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliği 55.90.01 maddesine göre az tehlikeli sınıfta yer almaktadır.

Okul idaresi ve öğretmenler, gerek öğrencilerin yaptıkları işten dolayı karşı karşıya kaldıkları tehlikeleri gerekse okul ortamında bulunan tehlike unsurlarını değerlendirerek, hangi sağlık ve güvenlik tedbirlerine ihtiyaç olduğunu tespit etmelidirler.

Eğitim kurumlarında karşılaşılacak olan tehlikeler genellikle ergonomik açıdan risklerdir. Ergonomi eski Yunancada iş anlamına gelen “ergon” ve doğal düzen anlamına gelen “nomos” tan türemiş bir kelimedir. Günümüzde ergonomi yerine işbilimi sözcüğü de kullanılmaktadır. Fakat ergonomi kelimesi çoğu dilde ortak bir anlam ifade etmektedir, bu yüzden ergonomi sözcüğü işbilim sözcüğü yerine daha çok kabul görmektedir.

Ergonomi önceden söylendiği gibi, olumsuz işyerinin oluşturduğu halsizlik, sağlıksız ve rahatsız olmak problemleri çözmek için biyoloji, psikoloji, anatomi ve fizyoloji bilimlerinin yöntemleri de kullanılmalıdır.

Gerçekleştirilen çalışma kapsamında eğitim kurumlarında ergonomik risklerin belirlenmesi ve önlemlerin alınması amaçlı Fine-Kiney risk değerlendirme yöntemi ve REBA analizi gerçekleştirilmiştir.

Çalışma toplamda giriş, sonuç ve tartışma bölümleri dahil olmak üzere 6 bölümden meydana gelmektedir. Çalışmanın birinci bölümü giriş kısmını oluşturmaktadır ve çalışma ile alakalı genel bilgileri kapsamaktadır. Çalışmanın ikinci bölümü kuramsal çerçeve bölümüdür ve iş sağlığı ve güvenliği kavramlarının açıklanması ile birlikte eğitim kurumlarında iş sağlığı ve güvenliğinin incelenmesi ve ergonomik açıdan değerlendirilmesine yer verilmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünde çalışma kapsamında gerçekleştirilen risk değerlendirmesi için uygulanan yöntemden bahsedilmiştir. Çalışmanın dördüncü bölümünde eğitim kurumlarında gerçekleştirilen risk değerlendirme çalışmasına yer verilmiştir. En son olarak tartışma ve sonuç bölümlerinin yazılması ile çalışma sonlandırılmıştır.

İÇİNDEKİLER

Özgünlük Bildirisi

TABLOLAR LİSTESİ

ŞEKİLLER LİSTESİ

SEMBOLLER, KISALTMALAR

ÖNSÖZ

1. GİRİŞ

2. GENEL BİLGİLER

2.1. İş Sağlığı ve Güvenliği Kavramlarının İncelenmesi

2.1.1. İş Sağlığı Kavramı

2.1.2. İş Güvenliği Kavramı

2.1.3. İş Sağlığı ve Güvenliğinin Günümüzdeki Önemi

2.1.4. İş Sağlığı ve Güvenliği İle İlgili Mevzuat

2.1.5. 6331 Sayılı Kanun ve Kanunun İşveren ve Çalışanlara Getirdiği Yükümlülükler

2.1.6. İş Kazalarının İncelenmesi

2.1.7. Ülkemizde İş Sağlığı ve Güvenliğinde Yaşanan Problemler

2.1.8. İş Sağlığı ve Güvenliği Konusunda Sorumluluklar

2.2. Eğitim Merkezlerinde İş Sağlığı ve Güvenliğinin Uygulanması

2.2.1. Kontrol Mekanizmaları

2.3. Ergonomi Kavramı ve Tanımı

2.3.1. Ergonominin Ülkemizdeki Gelişimi

2.3.2. Ergonomi Çeşitleri

2.4. Eğitim Kurumlarında Meslek Hastalıklarından Korunma ve Ergonomi

2.4.1. Merkezi Sinir Sistemi Hastalıklarının Oluşması

2.4.2. Korunma ve Ergonomi

2.4.3. Ergonomide Oluşan Risk Etmenleri

2.4.4. Ergonomik Hareketlerin Önemi

2.4.5. Düzenlemelerde Yapılan Hatalar

3. GEREÇ VE YÖNTEM

3.1. Fine-Kinney Risk Değerlendirme Metodu

3.2. REBA

3.3. Eğitim Kurumlarında Fiziksel Ergonomik Riskler

4. BULGULAR

4.1. REBA Yöntemi Bulguları

4.1.1. İyileştirme Öncesi

4.1.2. İyileştirme Sonrası

4.2. Eğitim Kurumlarında Fiziksel Ergonomik Faktörlerin Değerlendirilmesi

4.2.1. Gürültü

4.2.2. Sıcaklık, Nem ve Hava Akımı (Termal Konfor)

4.2.3. Aydınlatma

5. TARTIŞMA

6. SONUÇ

7. ÖZET

8. SUMMARY

9. KAYNAKLAR

10. ÖZGEÇMİŞ