Sistematik ve Alfabetik Sınıflama Düzenlerinin Bilgiye, Belgeye Konusal Erişim Açısından Karşılaştırılması

0.00 TL

Kategorilere gitmek için etiketlere tıklayın

“… Sınıflama sadece eserlerin raflarda konularına göre sistematik olarak düzenlenmesi şeklinde görülemez. Aksi takdirde sınıflama gibi önemli ve çok geniş bir kavramı fazlasıyla dar bir anlamda ele alıyor ve faydalarından cüzi miktarda yararlanıyor olmuş oluruz. Bu da gerçeği, olanı yansıtmaz. Sınıflamanın kısaca, benzer bilgi ve belgeleri bir araya getirme, gruplandırma faaliyeti olduğunu; bilgi ve belgelere kullanıcıların raflarda ve kataloglarda erişimini sağlamak amacıyla yapıldığını düşünecek olursak; bir esere konu başlığı verirken temelde aynı şeylerin yapıldığını (yani eserleri konularına göre raflarda değil de kataloglarda hem de çok çeşitli şekilde bir araya getirmesini görürüz), amacın da büyük ölçüde aynı olduğunu (konusal erişimi sağlamak) görürüz. Neredeyse tek önemli farkın yerleştirme düzeninde ortaya çıktığını görmekteyiz.”

Online-Özeti-Oku

Basılı-olarak-satın-al

D-&-R-Logo İdefix-Logo

“Bilgi evrenini (kayıtlı bilgi ve belgenin hepsi) sınıflamak amacında olan sistematik sınıflama düzenleri, bunu yaparken hiyerarşik ve mantıksal düzende geniş konu alanlarını, bilimsel disiplinleri temel alır ve bunların alt sınıflarını, bölümlerini sistemde yansıtmaya çalışır. Bu da az sayıda konusal erişim ucuna sahip olduğuna işaret eder. Teorik olarak spesifik, dar konular dahi sistemde gösterilebilmekle birlikte pratikte bu durum pek mümkün olamamaktadır. Olduğu takdirde istenmeyen bir durum olan çok uzun notasyonlarla karşılaşılabilmektedir.” 

ÖZ

Kütüphane vb. bilgi belge merkezlerinde bilginin, belgenin düzenlenmesinde-örgütlenmesinde-sınıflandırılmasında kullanılan sistematik ve alfabetik sınıflama düzenlerinin temel amacı kullanıcıların bilgi ve belgeye konusal erişim ihtiyacını eksiksiz, isabet oranı yüksek bir şekilde karşılamaktır. Bu amacın gerçekleşebilmesi için en başta sınıflama ile konusal erişim arasındaki ilişkinin niteliğinin belirlenmesi gerekecektir. Bu yüzden araştırmada ilk önce bu ilişki incelenmiştir. Daha sonra konusal erişim açısından sistematik sınıflama düzenleri (DOS, LCC, EOS) ve Alfabetik sınıflama düzenlerinin (LCSH, SLSH, thesauruslar) genel özellikleri ve öğeleri incelenerek aralarındaki farklar ve benzerlikler bulunmuştur. Bunların da detaylı açıklamaları ile karşılaştırılması yapılarak, konusal erişim açısından kullanıcılar için hangi sınıflama düzeninin daha uygun ve kullanışlı olacağı açıklanmaktadır. Alfabetik sınıflama düzenlerinin başta alfabetik yapısından kaynaklanan kullanışlılığı, belirli ilkeler doğrultunda sınırsız genişleme, büyüme ve en spesifik konuları dahi gösterebilme özelliğinden dolayı sistematik sınıflama düzenlerine nazaran konusal erişimi daha iyi sağladığı ortaya çıkarılarak, alfabetik sınıflama düzenlerinin kullanıcılar için daha uygun olduğu sonucuna varılmıştır. 

İÇİNDEKİLER

  • ÖZ
  • ABSTRACT
  • ÖNSÖZ
  • İÇİNDEKİLER
  • TABLOLARIN LİSTESİ
  • KISALTMALAR
  • GİRİŞ
  • I. BÖLÜM:
  • SINIFLAMA VE KONUSAL ERİŞİM İLİŞKİSİ– KAVRAMSAL YAKLAŞIM
  • 1.1. Kavramsal Yaklaşım
  • 1.1.1. Sınıflama
  • 1.1.2. Konusal Erişim
  • 1.2. Sınıflama- Konusal Erişim İlişkisi
  • II. BÖLÜM:
  • SİSTEMATİK SINIFLAMA DÜZENLERİ VE KONUSAL ERİŞİM
  • 2.1. Sistematik Sınıflama Düzenlerinin Özellikleri ve Öğeleri
  • 2.1.1. Şemalar- Konu Listeleri
  • 2.1.2. Notasyon
  • 2.1.3. İlişki Dizini
  • 2.2. Kütüphanecilik Alanında Kullanılan Sistematik Sınıflama Sistemleri
  • 2.2.1. Dewey Onlu Sınıflama Sistemi (DOS)
  • 2.2.2. Kongre Kütüphanesi Sınıflama Sistemi (LCC)
  • 2.2.3. Evrensel Onlu Sınıflama Sistemi (EOS)
  • III. BÖLÜM:
  • ALFABETİK (KONU BAŞLIKLARI DÜZENİ) SINIFLAMA DÜZENLERİ VE KONUSAL ERİŞİM
  • 3.1. Alfabetik Sınıflama Düzenlerinin Özellikleri ve Öğeleri
  • 3.1.1. Konu Başlıkları ve Alt Bölümler
  • 3.1.2. Yöneltmeler
  • 3.2. Kütüphanecilik Alanında Kullanılan Alfabetik Sınıflama Sistemleri
  • 3.2.1. Kongre Kütüphanesi Konu Başlıkları Listesi– LCSH
  • 3.2.2. Sears Konu Başlıkları Listesi– SLSH
  • 3.2.3. Thesaurus
  • IV. BÖLÜM:
  • ALFABETİK VE SİSTEMATİK SINIFLAMA DÜZENLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI
  • 4.1. Sistematik ve Alfabetik Sınıflama Düzenleri Arasındaki Fark ve Benzerlikler
  • 4.1.1. Benzerlikler
  • 4.1.2. Farklar
  • 4.2. Hipotezin Doğrulanması
  • 4.3. Karşılaştırma
  • SONUÇ
  • KAYNAKÇA
  • DÜZELTME HAKKINDA
  • EK: 2005 VE 2008 TARİHLİ YÜKSEK LİSANS TEZİNİN REDDEDİLME SÜRECİ